Sapura Energy: menjuarai syarikat lahir, dibesarkan Malaysia

KUALA LUMPUR: Sapura Energy Bhd (SEB) baru-baru ini dilaporkan di media massa bahawa Jawatankuasa Penyusunan Semula Hutang Korporat Malaysia (CDRC), yang mana jawatankuasa di bawah bidang kuasa Bank Negara, menerima permohonannya untuk mendapatkan bantuan sebagai pengantara dalam rundingan penstrukturan semula hutang dengan Pembiaya Pelbagai Mata Wangnya.

Sebagai latar belakang, berdasarkan laporan suku tahunan terkini SEB, syarikat itu mempunyai kira-kira RM10.7 bilion pinjaman dan hanya RM0.5 bilion tunai, deposit dan baki bank pada akhir tempoh S1 pada April 2022.

Kunci kira-kira syarikat sangat tertekan dengan jumlah ekuiti hanya RM159 juta kerana ia mempunyai lebih daripada RM13 bilion kerugian terkumpul dalam bukunya.

Kewangan SEB bukan sahaja tegang tetapi ia juga tidak mapan kerana aliran tunai operasi, berdasarkan kad laporan S1 untuk tahun kewangan berakhir 31 Januari 2023, tidak mampu menampung 60 peratus daripada kos kewangannya, manakala keuntungan bagi suku itu sendiri adalah dirangsang oleh keuntungan tukaran asing.

SEB, yang pernah dikenali sebagai SapuraKencana Petroleum Berhad (SKPB), adalah syarikat yang hebat apabila dua pemain minyak dan gas kelahiran Malaysia bersatu untuk mewujudkan pemain minyak dan gas (O&G) bersepadu terbesar Malaysia dan menduduki tempat kelima di peringkat global berdasarkan nilai aset meliputi 90 peratus daripada rantaian nilai perkhidmatan medan minyak, termasuk penggerudian, kejuruteraan, perolehan dan pembinaan, pengangkutan dan pemasangan serta perkhidmatan marin.

Pada masa penggabungan pada Mei 2012, SKPB mempunyai permodalan pasaran lebih daripada RM11.8 bilion, malah syarikat itu berjaya mencapai 30 saham FTSE Bursa Malaysia KLCI (FBMKLCI) dalam semakan Jun 2013.

Selepas menyertai FBMKLCI, saham SEB melonjak ke paras tertinggi RM4.94 dan memuncak dengan jumlah permodalan pasaran kira-kira RM28.5 bilion.

SEB telah dikeluarkan dari KLCI tiga setengah tahun kemudian dan digantikan oleh IJM Corporation.

Penggabungan SEB memerlukan kelulusan pemegang saham syarikat penggabungan. Dan sebagai pemanis kepada pemegang saham asal, semua pemegang saham kedua-dua SapuraCrest Petroleum (SCP) dan Kencana Petroleum (KP) menerima saham entiti yang digabungkan dan jumlah bayaran tunai RM1 .84 bilion melalui langkah pengurangan modal.

Berdasarkan pegangan saham kedua-dua syarikat sebelum penggabungan, antara penerima pembayaran tunai adalah pemegang saham institusi SCP, yang antara lain ialah Seadrill Ltd dengan kira-kira 23.6 peratus pegangan dalam syarikat itu dan Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) dengan 9.1 peratusjumlah pegangan saham.

KWSP juga adalah pemegang saham utama di KP dengan kira-kira 12.1 peratus, manakala dana institusi lain juga adalah pemegang saham salah satu atau kedua-dua syarikat dan ini termasuk Kumpulan Wang Persaraan (KWAP), Lembaga Tabung Haji dan Permodalan Nasional Bhd (PNB) berasaskan laporan tahunan terkini syarikat sebelum penggabungan.

Dengan entiti yang digabungkan itu SEB akan dapat memiliki asas modal untuk memperoleh keupayaan dan bersaing di peringkat global.

Selepas penggabungan dan pengambilalihan, semakan kepada struktur pinjaman memerlukan beberapa bentuk jaminan peribadi daripada Ketua Pegawai Eksekutifnya ketika itu dan pemegang saham individu terbesar Tan Sri Shahril Shamsudin.

Terdapat syarat yang dilampirkan pada kemudahan itu dan salah satunya ialah TSSS mengekalkan sekurang-kurangnya 10 peratus pegangan saham dalam syarikat pada setiap masa.

Lembaga Pengarah SEB bersetuju untuk memastikan perjanjian itu berjaya dan perkara lain adalah `nota sejarah’.

Sebagai salah satu syarikat O&G bersepadu terbesar, SEB tidak berpuas hati dengan kejayaannya tetapi mempelbagaikan diri daripada terlalu bergantung kepada PETRONAS untuk kontrak.

SEB berkembang dengan lebih 11,000 tenaga kerja dan dengan kehadiran di lebih 20 negara.

Pada masa itu, ia mempunyai kekuatan kunci kira-kira lebih daripada RM6.3 bilion dalam dana pemegang saham dan jumlah aset lebih daripada RM15 bilion apabila ia menutup tahun kewangan pertamanya pada Januari 2013.

Dengan harga minyak global melonjak melepasi AS$100 (RM457) setong, SKPB melihat peluang untuk meluaskan jangkauan pasarannya dengan mengambil alih perniagaan pelantar tender Seadrill Ltd dalam perjanjian bernilai AS$2.83 bilion (atau RM8.75 bilion berdasarkan kadar pertukaran SD/MYR RM3.0918 kemudian), yang dibiayai sebahagiannya melalui pengeluaran 587 juta saham SEB baharu dan pinjaman bank.

Perjanjian Seadrill telah dilakukan pada April 2013 manakala enam bulan kemudian SEB turut memperoleh Newfield Exploration hampir AS$900 juta atau RM3 bilion. Kedua-dua pengambilalihan utama itu bermakna SKPB membeli kira-kira AS$3.73 bilion dalam aset bernilai kira-kira RM11.75 bilion, yang mana kira-kira 90 peratus daripadanya dibiayai melalui pinjaman, berdasarkan kadar pertukaran ketika itu.

Seperti yang mereka katakan, bila ditinjau semula, kita semua mempunyai penglihatan yang sempurna, atau lebih tepatnya penglihatan 20/20. Walau bagaimanapun, pada hakikatnya, sama ada korporat, individu, atau kerajaan, keputusan dibuat berdasarkan maklumat yang ada pada masa membuat keputusan.

Sudah tentu, ia juga didorong oleh jangkaan dan ramalan tentang perkara yang dibawa oleh keputusan tertentu ke meja. Bagi SEB, keputusan untuk mengambil alih kedua-dua Seadrill dan Newfield bukan sahaja keputusan yang tepat pada masa pembelian didorong oleh kenaikan harga minyak mentah tetapi juga strategik kerana ia membolehkan O&G kelahiran Malaysia pergi ke peringkat global dan pada masa yang sama membolehkan syarikat untuk mempelbagaikan daripada terlalu bergantung kepada bukan sahaja PETRONAS tetapi kontrak berkaitan Malaysia.

Ini tidak boleh dinafikan kerana pemain industri minyak dan gas juga mengalu-alukan pengambilalihan SEB, yang menyaksikan harga saham SEB mencecah paras tertinggi apabila penganalisis mengekalkan saranan beli saham mereka dengan harga sasaran yang lebih tinggi.

Bagaimanapun, apabila harga minyak merudum dan jatuh kepada kurang daripada AS$30 atau RM137.10 setong menjelang awal 2016 daripada paras tertinggi lebih AS$100 (RM457), nasib SEB bertukar menjadi lebih teruk.

Ia terjejas oleh caj pelarasan yang berkaitan dengan pengambilalihan kedua-dua Seadrill dan Newfield serta aset lain. Lebih buruk lagi, apabila Ringgit semakin lemah, liabiliti dolar SEB mengakibatkan hutangnya meningkat disebabkan oleh pinjaman besar yang diambil untuk membiayai pemerolehan dua aset berharga itu.

Tidak dinafikan, SEB menerima kesan yang cukup teruk akibat kedua-dua faktor kejatuhan harga minyak dan juga kejatuhan Ringgit. Selama bertahun-tahun, kemerosotan aset penggerudiannya sahaja telah menghapuskan nilai aset hampir RM10 bilion manakala Kejuruteraan & Pembinaan, serta Penerokaan dan Pengeluaran (EC/EP), telah mengurangkan saiz kunci kira-kira hampir RM4 bilion.

Selepas kejatuhan pasaran minyak, ketika industri semakin pulih, wabak itu menyebabkan kerosakan yang ketara bukan sahaja kepada SEB tetapi juga kepada kebanyakan syarikat O&G global yang lain. Seadrill sendiri memasuki Bab 11 manakala McDermott menyusulinya pada tahun 2020. Syarikat-syarikat lain ada yang terpaksa melakukan proses cash call, penstrukturan semula, penswastaan dan malah, spin-off.

Pada dasarnya, apabila menghadapi masalah, syarikat mengambil langkah untuk memulihkan, dengan modal segar serta penstrukturan semula. Pilihan untuk SEB tidak berbeza.

Sementara SEB sekarang kian merosot tarikannya, kita tidak boleh menafikan hakikat bahawa SEB telah mencipta nilai yang luar biasa dalam ekosistem O&G kerana ia mempunyai satu-satunya pemain pasaran O&G global yang menawarkan spektrum penuh perkhidmatan dalam kalangan syarikat O&G terkemuka, di seluruh dunia.

SEB ialah O&G Malaysia buatan sendiri dengan lebih daripada 80 peratus pekerja Malaysia di mana kira-kira 600 daripadanya berpangkalan di luar negara.

Walaupun perolehan terkini SEB mungkin tidak mencerminkan potensi penuhnya, ia telah menyumbang lebih daripada RM90 bilion kepada ekonomi negara sejak lima tahun lalu dan kekal sebagai salah satu payung utama bagi ekosistem vendor, di mana 65% adalah tempatan, dengan RM6.8 bilion nilai kontrak yang diberikan. SEB juga telah menjana pendapatan asing melalui dividen bernilai lebih AS$2bil (RM9.14bil) sejak 3 tahun lepas.

Jika dilihat semula, di bawah Tan Sri Shahril Shamsudin, SEB telah berkembang pesat dan menjadi ikon yang membawa keupayaan O&G Malaysia ke arena global dengan strategi pemerolehan yang betul.

Bagaimanapun, faktor di luar kawalan syarikat mengakibatkan kerosakan teruk pada kunci kira-kira dan kekayaan SEB akibat kejatuhan harga minyak.

Ringgit yang lebih lemah sedikit sebanyak menyebabkan syarikat itu terhutang banyak manakala strategi yang dibiayai hutang untuk aset luar negara yang diperoleh adalah kurang baik.

Terdapat sisi positif kepada apa yang SEB bawa kepada Malaysia dan rakyat Malaysia kerana ia bukan sahaja mempunyai tenaga kerja yang tinggi, bergaji lebih RM1.4 bilion setahun, tetapi juga ekosistem vendor yang terdiri daripada kira-kira 3,000 daripadanya, yang SEB berhutang jumlah besar juga.

Bagi PNB, SEB adalah aset negara yang strategik dan sebagai pemegang saham utama, ia sepatutnya memainkan peranan yang lebih tegas dalam menerajui hala tuju syarikat, dari segi kewangan dan juga strategik.

Dalam mana-mana usaha menyelamat sesebuah syarikat, perkara yang penting ialah melihat keupayaan operasi syarikat dan bukan hanya kewangan.

Bagi prospek global O&G menjadi kebimbangan, ia adalah langit biru sekali lagi kerana hanya kira-kira beberapa minggu lalu harga minyak masih didagangkan jauh melebihi paras AS$100 (RM457) setong.

Oleh itu, tinjauan global adalah positif dan SEB mempunyai keupayaan dan kapasiti untuk mengambil pekerjaan dan kontrak baharu, tetapi hanya jika ia boleh menetapkan kunci kira-kira dan keperluan modal kerjanya.

Pertamanya, sementara hutang telah diturunkan kepada hanya kira-kira RM10 bilion daripada RM18 bilion melalui pelaksanaan terbitan hak RM4 bilion serta penjualan aset, namun tunai yang diperoleh sangat sedikit untuk keperluan modal kerja.

Walaupun SEB telah mengekalkan kewajipannya kepada institusi kewangan, syarikat itu mendapati dirinya kekurangan tunai kerana tidak dapat membayar vendor, yang membawa kepada kelewatan projek, kerugian dan kitaran penukaran tunai yang lebih lama.

Walaupun CDRC boleh membantu syarikat menangani tahap hutang semasa serta menstruktur semula obligasi syarikat, SEB sendiri memerlukan kemasukan tunai untuk mengubah keadaan, menangani keperluan modal kerjanya dan terus membina kehadiran globalnya yang positif.

Bayaran balik mungkin mengambil masa jangka panjang dan kesilapan telah dilakukan tetapi sumbangannya kepada objektif negara untuk membina lebih banyak syarikat multinasional kelahiran Malaysia tidak boleh dipandang remeh.

BHOnline